De gevolgen van de WTP voor de hoogte van pensioenpremie (3/6)

Met de invoering van de Wet Toekomst Pensioenen (WTP) ondergaat het Nederlandse pensioenstelsel een ingrijpende verandering. De traditionele uitkeringsregelingen, waaronder middelloonregelingen, zullen worden vervangen door beschikbare premieregelingen. Deze nieuwe wetgeving vereist dat vrijwel alle pensioenregelingen in Nederland aangepast worden. Deze blog zal ingaan op de collectieve werknemerspensioenregelingen en de hoogte van de pensioenpremie.

Drie soorten pensioenpremie regelingen binnen Wet Toekomst Pensioenen

1. De solidaire premieovereenkomst: Een collectieve pensioenregeling waarbij beleggingsresultaten worden verdeeld volgens toedelingsregels. Deelnemers dragen gezamenlijk beleggings- en langlevenrisico, en toekomstige deelnemers delen mee via een solidariteitsreserve. Pensioenuitkeringen zijn variabel en worden gedempt om extreme schommelingen te voorkomen.
2. De flexibele premieovereenkomst: Een pensioenregeling waarbij beleggingsresultaten direct worden verwerkt in individuele pensioenvermogens. Deelnemers hebben keuzevrijheid bij beleggingsprofielen en de vorm van pensioenuitkering. Beleggings- en langlevenrisico worden collectief gedeeld tussen deelnemers en pensioengerechtigden. Verplichte pensioenfondsen moeten een risicodelingsreserve hebben.
3. De premie-uitkeringsovereenkomst: Een regeling waarbij deelnemers tot 15 jaar vóór de AOW-leeftijd premie betalen en daarna het opgebouwde kapitaal gebruiken om vaste pensioenuitkeringen te kopen. Er is keuze tussen volledig of gedeeltelijk vaste uitkering. Pensioenverzekeraars kunnen deze regeling aanbieden omdat ze een gegarandeerd nominaal pensioen kunnen bieden, wat pensioenfondsen niet kunnen.

Na invoering van de WTP kunnen werkgevers en werknemers alleen pensioenregelingen sluiten die passen binnen de wettelijke kaders van een van de premieovereenkomsten. Pensioenuitvoerders kunnen zowel de solidaire als de flexibele premieovereenkomst aanbieden, terwijl alleen pensioenverzekeraars de premie-uitkeringsovereenkomst kunnen aanbieden vanwege hun mogelijkheid om een gegarandeerd nominaal pensioen te bieden.

Invaren van pensioenaanspraken: Integratie of Twee Aparte Regelingen?

Bij de overgang naar de nieuwe pensioenregeling is de vraag hoe de bestaande pensioenaanspraken worden meegenomen. Het doel is om de oude en nieuwe pensioenen samen te voegen, maar dit kan leiden tot twee aparte pensioenregelingen als dit niet gebeurt. Dit wordt ‘invaren’ genoemd, waarbij de waarde van de bestaande aanspraken wordt overgebracht naar de nieuwe regeling. Over het algemeen wordt het invaren gezien als een betere optie, maar er kunnen nog procedures volgen over het recht op invaren. Als individuele deelnemers het recht hebben om dit te beslissen, wordt er geen collectieve beslissing genomen over invaren. Dit kan een tegenvaller zijn voor pensioenfondsen die deze methode steunen.

Compenserende maatregelen

De overstap naar de nieuwe pensioenpremie regeling kan leiden tot minder toekomstige pensioenopbouw voor sommige deelnemers die nog actief pensioen opbouwen. Dit gebeurt echter niet vaak volgens actuariële berekeningen. Als er toch sprake is van nadeel, moet er een adequate compensatie zijn. Deze compensatie moet uiterlijk in 2037 zijn afgerond en er is extra fiscale ruimte beschikbaar tijdens deze periode. Compensatie kan plaatsvinden in de vorm van extra pensioenopbouw of aanvullend loon.

Overgang naar gelijke pensioenpremie voor alle werknemers

Onder het nieuwe systeem zal alleen een pensioenpremie regeling van toepassing zijn, waarbij leeftijdsafhankelijke premies niet meer gelden. De maximale premie voor alle werknemers wordt vastgesteld op 30% van de pensioengrondslag, ongeacht leeftijd. Dit geldt voor het ouderdomspensioen en het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum. Gedurende 10 jaar wordt de premiegrens tijdelijk verhoogd tot 33% voor compensatiedoeleinden. Andere onderdelen van de pensioenregeling, zoals direct ingaand nabestaandenpensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen, kunnen extra premies ontvangen. De uiteindelijke premie kan dus hoger zijn dan de 30% grens. De meeste werkgevers streven naar een budget-neutrale overgang naar het nieuwe pensioensysteem.

Keuzes voor werkgevers in de transitieperiode

Overgang naar de nieuwe fiscale regelgeving vereist aanpassing van de pensioenopbouw vóór 1 juli 2027. Tijdens de overgangsperiode tussen 1 juli 2023 en 1 januari 2027 is pensioenopbouw nog mogelijk volgens het huidige fiscale kader, maar alleen binnen bestaande pensioenregelingen voorafgaand aan de invoering van de WTP. Bestaande deelnemers kunnen na 2026 gebruik blijven maken van het stijgende premiestaffelsysteem in hun huidige beschikbare pensioenpremie regeling. Dit betekent dat de huidige regeling kan worden voortgezet.

Voor nieuwe werknemers moet uiterlijk in 2027 een pensioenregeling volgens de WTP worden ingevoerd. Werkgevers hebben de keuze om de huidige regeling te behouden voor bestaande werknemers en een nieuwe regeling overeen te komen voor nieuwe werknemers. Een andere mogelijkheid is om één pensioenregeling in te voeren die voldoet aan de nieuwe wetgeving voor alle werknemers. De meeste werkgevers worden verwacht te kiezen voor de eerste optie met twee regelingen, om complicaties met bestaande medewerkers te voorkomen en geen specifieke compensatiemaatregelen te hoeven nemen.

Er dwalen nog altijd veel vragen rond over het onderwerp pensioen. Heeft u advies nodig? Neem contact op met onze specialisten op het gebied van Arbeidsrecht.