Strenger toezicht op fusie- en overnamepraktijk?

De Europese Commissie heeft onlangs een belangrijke beleidswijziging doorgevoerd. Jarenlang was de norm dat bepaalde omzetnormen/drempels in de fusie- en overnamepraktijk de drempel waren voor een melding bij de nationale mededingingsautoriteit. Deze nationale mededingingsautoriteit startte dan een onderzoek naar de potentiële risico’s van die fusie of overname (M&A) voor de concurrentie.

Het roer is nu echter helemaal om. De Europese Commissie heeft besloten dat het maar eens afgelopen moest zijn met al die fusies en overnames die door de mazen van de wet en langs het oog van de mededingingsautoriteiten gingen. Het gaat de Commissie om de zogenaamde ‘killer acquisities’ waarbij een grote speler op de markt een kleiner bedrijf of startup met een goed idee en geen of nauwelijks omzet opkoopt.

Lidstaten worden vanaf nu actief aangemoedigd door de Europese Commissie om vaker gevallen zoals deze te verwijzen voor een onderzoek. Wanneer de Commissie een dergelijk onderzoek start, betekent dat een stand-still verplichting voor de bedrijven in kwestie. Doorgaan met de fusie of overname kan leiden tot een vernietiging van de nieuwe samenwerking of een fikse boete.

Laten we verder inzoomen op de praktische aspecten van deze beleidswijziging. Wat is u van belang om te weten? Een aantal aspecten zijn van belang.

Ten eerste, de omzetnormen zijn van de baan. Er wordt vanaf nu gekeken naar de transactiewaarde, dat is de prijs die betaald wordt voor de overname. Als er veel geld betaald wordt voor een bedrijf met weinig omzet, kan dat een indicator zijn voor een onderzoek.  Ook moet er sprake zijn van handel tussen lidstaten. Dit is al snel aan de orde als de diensten of goederen in meerdere landen verkocht worden. Ook verzameling van data van leveranciers of klanten uit meerdere lidstaten wordt als een indicator gezien. Als laatste moet er een significant gevolg zijn voor de mededinging (lees: het moet effect hebben op de concurrentie op de markt). Dus, als u een redelijk marktaandeel heeft in een bepaalde niche en een kleine concurrent overneemt, kan dit tot een onderzoek leiden. Zelfs met een lage transactiewaarde. Dit geldt zeker wanneer het om partijen gaat met innovatieve ideeën.

Een goed voorbeeld is de overname door Facebook van WhatsApp in 2019. Facebook betaalde 19 miljard dollar voor WhatsApp. WhatsApp had nauwelijks omzet in Europa. Doordat de omzetnormen niet gehaald werden, was dit niet een transactie die onderzocht werd door nationale instanties. De Europese Commissie besloot hier wel op het laatste moment alsnog een onderzoek te doen – en de overname uiteindelijk wel goed te keuren.

De conclusie is dat er een gewijzigde koers is vanuit de Europese Commissie. Meer overnames en fusies zullen onderwerp van onderzoek worden. Het is een illusie om te denken dat het alleen de multinationals zijn die op hun hoede moeten zijn.