Unscramble scrambled eggs

In het contractenrecht hebben partijen de verplichting om relevante informatie te verstrekken en te onderzoeken voordat zij een overeenkomst sluiten. Dit speelt een cruciale rol bij fusies en overnames, waar de mededelingsplicht van de verkoper en de onderzoeksplicht van de koper nauw met elkaar verweven zijn. Een goed begrip van deze verplichtingen is essentieel voor een succesvolle transactie en het voorkomen van geschillen.

Wat houdt de mededelingsplicht in bij fusies en overnames?

De verkoper heeft de plicht om alle essentiële informatie over de targetonderneming te delen. Deze informatie stelt de koper in staat om een weloverwogen beslissing te nemen over de overname. Tegelijkertijd moet de koper zijn onderzoeksplicht serieus nemen door een zorgvuldig due diligence-onderzoek uit te voeren. Dit onderzoek helpt om eventuele risico’s en verborgen gebreken op te sporen.

Welke verplichting weegt zwaarder: mededelingsplicht of onderzoeksplicht?

In de praktijk wordt de mededelingsplicht van de verkoper vaak zwaarder gewogen dan de onderzoeksplicht van de koper. Dit komt doordat de verkoper doorgaans over meer kennis beschikt over de onderneming en eventuele gebreken. Als de verkoper essentiële informatie achterhoudt of onjuiste informatie verstrekt, kan hij zich niet verschuilen achter het argument dat de koper dit via onderzoek had kunnen ontdekken.

Toch is de onderzoeksplicht niet volledig uitgesloten. Een minimale mededeling van de verkoper kan de onderzoeksplicht van de koper juist verzwaren. Dit maakt het cruciaal om de verhoudingen tussen beide plichten goed vast te leggen in het overnamecontract.

Garantieafspraken en de invloed op de onderzoeksplicht

Garanties spelen een belangrijke rol bij fusies en overnames en hebben directe invloed op de onderzoeksplicht van de koper. Wanneer de verkoper garanties afgeeft over specifieke aspecten van de onderneming, zoals financiële cijfers of juridische kwesties, mag de koper hier in redelijkheid op vertrouwen. Dit betekent echter niet dat de koper volledig wordt vrijgesteld van zijn onderzoeksplicht.

Als de verkoper bijvoorbeeld garandeert dat de financiële stukken kloppen, kan de koper ervoor kiezen om minder uitgebreid financieel onderzoek te doen. Komt achteraf aan het licht dat de garanties onjuist waren? Dan kan de koper de verkoper aansprakelijk stellen voor schending van de garanties. Dit principe werd bevestigd in het bekende World Online-arrest, waarin de verkopers aansprakelijk werden gehouden vanwege het verstrekken van onjuiste financiële informatie.

Daarnaast kunnen garanties en uitzonderingen specifiek worden opgenomen in een bekendmakingsbrief (Disclosure Letter). In deze brief kan de verkoper details bekendmaken die van invloed zijn op de garanties, zodat de koper geen beroep kan doen op garantieclaims die expliciet zijn uitgesloten.

Dwaling en het terugdraaien van fusies en overnames

Een andere belangrijke factor bij fusies en overnames is de mogelijkheid tot vernietiging van een overeenkomst op basis van dwaling. Dwaling houdt in dat een partij de overeenkomst heeft gesloten op basis van onjuiste of onvolledige informatie. Dit kan leiden tot het terugdraaien van de overname en de terugbetaling van de koopprijs.

In de praktijk is het echter buitengewoon lastig om een overname terug te draaien, vooral als de targetonderneming al is geïntegreerd in de bedrijfsvoering van de koper. Dit wordt vaak omschreven als “unscrambling scrambled eggs”. Toch kan een beroep op dwaling succesvol zijn, zoals bleek uit een recente uitspraak van de Hoge Raad. De Hoge Raad oordeelde dat een contract kan worden vernietigd als tijdens het due diligence-onderzoek onjuiste informatie werd verstrekt, zelfs als de overname al had plaatsgevonden.

Hoe voorkom je geschillen bij fusies en overnames?

Het voorkomen van geschillen begint bij een zorgvuldig proces waarbij de mededelingsplicht, onderzoeksplicht en garanties duidelijk zijn vastgelegd in het overnamecontract. Belangrijke aandachtspunten zijn:

• Een grondig en goed gedocumenteerd due diligence-onderzoek.
• Heldere afspraken over garanties en uitzonderingen via een bekendmakingsbrief.
• Het goed vastleggen van de aansprakelijkheden bij dwaling of het verstrekken van onjuiste informatie.

Conclusie: Begrip van de verplichtingen is cruciaal

Bij fusies en overnames spelen de mededelingsplicht en onderzoeksplicht een sleutelrol in het voorkomen van geschillen en het waarborgen van een succesvolle transactie. Zorg ervoor dat je als koper of verkoper goed op de hoogte bent van de juridische verplichtingen en laat je hierbij bij voorkeur begeleiden door een juridisch expert.

Neem contact op met M&A-team Blue Legal: Jurgen van Asten, Sirin al Moubarak, Anne Peters. Meer informatie vind je op onze fusie- en overnamepagina.