In het vorige deel van onze blogserie over reorganisatie hebben we besproken hoe het afspiegelingsbeginsel in de praktijk wordt toegepast. In dit deel gaan we dieper in op de uitzonderingen: situaties waarin werkgevers kunnen afwijken van dit beginsel. De wet- en regelgeving bieden vier specifieke mogelijkheden om hiervan af te wijken. We zetten ze hieronder op een rij.
Alle blogs uit de serie bekijken? Klik hier.
De detaché: werknemers met externe functies
Een gedetacheerde werknemer neemt een bijzondere positie in binnen het afspiegelingsbeginsel. Volgens artikel 11 lid 4 van de Ontslagregeling kan een gedetacheerde werknemer buiten beschouwing worden gelaten. De werkgever moet echter bewijzen dat de werknemer onder toezicht en leiding van een derde werkt en dat het beëindigen van de detachering niet redelijk is.
Omdat detacheringsconstructies veel voorkomen, is het essentieel om deze uitzonderingen goed te motiveren. Onvoldoende onderbouwing kan leiden tot afwijzing van het beroep op deze uitzondering door het UWV.
De onmisbare medewerker: de pilaar van de onderneming
Sommige werknemers zijn cruciaal voor de continuïteit van een onderneming vanwege hun unieke kennis of vaardigheden. Artikel 11 lid 5 van de Ontslagregeling biedt de mogelijkheid om zulke werknemers uit te sluiten van het afspiegelingsbeginsel. De werkgever moet dan wel overtuigend aantonen dat de onderneming niet naar behoren kan functioneren zonder deze medewerker.
Deze uitzondering wordt in de praktijk vaak gebruikt, maar vereist een gedetailleerde onderbouwing, inclusief documentatie die de bijzondere waarde van de werknemer voor de onderneming aantoont.
De arbeidsbeperkte werknemer: bescherming bij ontslag
Volgens artikel 11 lid 6 van de Ontslagregeling kunnen werknemers met een arbeidsbeperking buiten het afspiegelingsproces worden gehouden. Dit is een zogenaamde “kan-bepaling,” wat betekent dat het niet verplicht is, maar een keuze van de werkgever. Deze uitzondering geldt ook voor werknemers met een opzegverbod dat niet binnen vier weken na de ontslagaanvraag vervalt.
Het toepassen van deze uitzondering is vooral van belang voor organisaties die een inclusieve werkomgeving willen behouden en rekening houden met de kwetsbare positie van arbeidsbeperkte werknemers.
Het talent: bovengemiddelde prestaties
De zogeheten talentenregeling uit artikel 16 van de Ontslagregeling maakt het mogelijk om maximaal 10% van de werknemers binnen een categorie uitwisselbare functies buiten het afspiegelingsbeginsel te houden. Voorwaarde is dat deze regeling in een cao of ministeriële regeling is opgenomen.
De regeling is bedoeld voor werknemers die bovengemiddeld presteren of naar verwachting een hoog niveau zullen bereiken. Dit moet blijken uit periodieke beoordelingen. Bovendien moet de werkgever transparant zijn over de mogelijkheid voor werknemers om aan de criteria van deze regeling te voldoen.
Procedurele afwijking: de ontslagcommissie
Naast inhoudelijke uitzonderingen is er ook een procedurele mogelijkheid tot afwijking. Cao-partijen kunnen een ontslagcommissie instellen die in plaats van het UWV oordeelt over ontslagaanvragen en beroepen op afwijkingsmogelijkheden. Dit biedt een alternatieve route die soms flexibeler kan zijn dan het UWV.
Belang van een goede onderbouwing
Bij het toepassen van een van deze uitzonderingen is een duidelijke en goed onderbouwde motivatie van cruciaal belang. Wanneer een beroep op een uitzondering succesvol is, wordt de werknemer buiten beschouwing gelaten, en neemt de eerstvolgende werknemer met het kortste dienstverband zijn of haar plek in het afspiegelingsproces in.
Conclusie
Hoewel het afspiegelingsbeginsel strikte richtlijnen biedt, zijn er diverse mogelijkheden om hiervan af te wijken. Deze uitzonderingen bieden werkgevers flexibiliteit, maar vereisen een zorgvuldige aanpak en duidelijke motivatie.
Heb je hulp nodig bij het toepassen van deze uitzonderingen of bij andere aspecten van een reorganisatie? Neem contact met ons op voor gespecialiseerd juridisch advies. De volgende blog betreedt het begin van het einde van het proces en zal dan ook ingaan op het herplaatsen van werknemers. Dit is verplicht voor een werkgever en het is daarom een vast onderwerp tijdens een reorganisatie.
Meer weten? Advies nodig? Neem contact op!
Dit was slechts een deel van wat wij u kunnen vertellen. Meer weten?
Wij antwoorden graag, neem vrijblijvend contact op!
Blog reactie
"*" geeft vereiste velden aan
