Vergeten pensioen door de AVG in de knel, maar klopt dat wel?

Het ‘vergeten pensioen’ is de laatste tijd vaak in het nieuws geweest. Honderden miljoenen euro’s aan vergeten pensioenen liggen opgeslagen in de kluizen van de pensioenfondsen. Onlangs verschenen er diverse berichten dat pensioenfondsen in de zoektocht naar vergeten pensioen vastlopen in de nieuwe privacywetgeving en er zou zelfs ‘een vrees ontstaan dat duizenden mensen hierdoor geen pensioen krijgen’.

Vergeten pensioen
Een pensioen kan pas uitgekeerd worden als de pensioengerechtigde het pensioen aanvraagt. Als het pensioen niet aangevraagd wordt, kan niet tot uitkering overgegaan worden en het wordt vanaf dan ‘vergeten pensioen’. 

Normaal gesproken krijgt een deelnemer een half jaar voor aanvang van het pensioen de benodigde aanvraagformulieren toegestuurd, maar het komt wel eens voor dat het pensioenfonds niet over de adresgegevens beschikt. Als een deelnemer er dan niet zelf achteraan gaat, dan gebeurt er niks en ontvangt de deelnemer geen pensioen.

Het pensioenfonds heeft toegang tot de basisregistratie persoonsgegevens, waardoor opsporen in veel gevallen eenvoudig is. De problemen doen zich voornamelijk voor bij deelnemers die pensioen hebben opgebouwd in de periode voordat deze informatie beschikbaar was, zoals pensioenen die zijn opgebouwd tot de jaren 80. Verder is de zoektocht bij emigratie lastiger. 

De laatste jaren waren pensioenfondsen steeds actiever geworden met het opsporen van de rechtmatige eigenaren en daar werden creatieve manieren voor bedacht. Zo werden diverse instanties benaderd zoals de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en DUO.

De pensioenfederatie stelt nu echter dat veel van die loketten gesloten zijn voor de pensioenfondsen sinds de invoering van de AVG. Zo zouden de belastingdienst, SVB en DUO niet meer thuis geven. De pensioenfederatie stuurde twee keer een brief naar de verantwoordelijke staatsecretaris voor overleg, maar daar kwam geen reactie op. De hoop is nu gevestigd op de Tweede Kamer, die is gestart met evaluatie van de nieuwe wet en de pensioensector hoopt dat de Tweede Kamer hun ruimere toegang tot de diverse bestanden wil geven.

Het doel van een pensioenfonds is het sparen en beleggen van iemands pensioen, maar daaruit volgt ook logischerwijs het uitkeren daarvan aan de uitkeringsgerechtigde. Als zij dit doel niet volledig kan nakomen doordat zij niet langer weet aan wie zij uit moet keren en zij dit ook niet mag opvragen, dan lijkt het dat de AVG zijn doel voorbij schiet.

Het is echter maar de vraag of de stelling van de belastingdienst, SVB en DUO klopt. Want hoewel er niet zomaar persoonsgegevens verstrekt mogen worden is dit wellicht anders als de pensioenfondsen zich baseren op de AVG-grondslag: gerechtvaardigd belang. Als aan de volgende drie voorwaarden wordt voldaan, dan kan er sprake zijn van een AVG-grondslag.

Ten eerste moet het pensioenfonds een gerechtvaardigd belang hebben om de gegevens te verwerken. Dit gerechtvaardigd belang kan gevonden worden in het uitkeren van gespaard pensioen aan de uitkeringsgerechtigde.

Ten tweede moet de verwerking  noodzakelijk zijn om dit gerechtvaardigde belang te behartigen. M.a.w. als de persoon op geen andere wijze gevonden kan worden dan door de samenwerking met de belastingdienst, SVB en/of DUO dan is de verwerking noodzakelijk.

Ten derde moet het pensioenfonds een afweging gemaakt hebben tussen haar eigen belangen en die van de personen van wie zij de persoonsgegevens verwerkt. Het pensioenfonds wil haar eigen verplichtingen nakomen, echter zorgt zij hiermee dat de uitkeringsgerechtigde ook een voordeel heeft, hij krijgt namelijk de beschikking over zijn pensioen. Dus de belangen van alle partijen worden hierdoor gediend. Het lijkt ons dan ook dat de redenering van de belastingdienst, SVB en DUO geen stand kan houden. 

Tips
Wat kan een pensioengerechtigde zelf doen als de belastingdienst, SVB en DUO niet meewerken? Met een DigiD kan op mijnpensioenoverzicht.nl achterhaald worden welke pensioenen er zijn opgebouwd. Maar: deze pensioenoverzichten zijn niet altijd volledig. Niet alle ‘oude’ pensioenen zijn in dit overzicht verwerkt. Denkt een pensioengerechtigde iets te missen in dit overzicht, dan is het raadzaam om contact op te nemen met de werkgever van destijds, als die nog bestaat, of met het pensioenfonds zelf. Zo nodig duiken zij in de papieren archieven om informatie over het pensioen te achterhalen.

Overigens, sinds 2002 verjaren pensioenrechten niet meer. Dus als een pensioengerechtigde vanaf 2002 recht had op een vergeten pensioen, dan heeft die pensioengerechtigde nog steeds recht op volledige uitbetaling, met terugwerkende kracht. Indien de pensioengerechtigde inmiddels is overleden, dan kunnen de partner of de kinderen het pensioen laten uitkeren, die moeten zich binnen 5 jaar na overlijden melden bij het pensioenfonds (vergeet daarbij niet het partnerpensioen waar ook nog vaak een aanspraak op bestaat).