Recht op variabele beloning, of toch niet?

In mijn praktijk maak ik regelmatig mee dat werknemers die jaren achtereen een variabele beloning (denk aan bonus) krijgen, menen dat zij hier de volgende jaren ook recht op hebben. Klopt dit? Is het daadwerkelijk een recht van de werknemer geworden, enkel omdat de bonus meerdere jaren achtereen wordt toegekend? Of kan een werkgever bepalen dat een werknemer geen recht heeft op de variabele beloning? Het Gerechtshof Amsterdam meende recent van wel.

De casus

De werknemer in deze zaak kreeg de variabele beloning op grond van een Regeling Variabele Beloning. Deze regeling bevatte een door werkgever eenzijdig vastgestelde bevoegdheid om geen variabele beloning toe te kennen. Werkgever maakt gebruik van deze bevoegdheid, terwijl de werknemer in de voorgaande jaren steeds wel een – het zij soms iets naar beneden bijgestelde – variabele beloning heeft gekregen.

Werknemer stelt dat hij wel recht heeft op de variabele beloning. Hij heeft in 2003 ingestemd met wijziging van zijn salaris, juist omdat hij dan ieder jaar aanspraak kon maken op de variabele beloning. Het kan zijn dat dit daadwerkelijk de beweegreden is geweest voor de werknemer om akkoord te gaan met wijziging van zijn salarisstructuur, maar dit komt onvoldoende vast te staan. De werkgever stelt dat het een vrije keuze van de werknemer was om in te stemmen met de wijziging.

Verworven recht of niet?

Het Hof gaat dan ook aan dit standpunt van de werknemer voorbij en oordeelt dat de zaak beoordeelt moet worden aan de hand van de taalkundige formulering van het artikel in de Regeling Variabele Beloning. Het artikel is namelijk eenzijdig vastgesteld, zodat het geen resultaat is van een onderhandeling tussen werkgever en werknemer en de bedoeling van partijen geen aanknopingspunten kan geven. Het Hof vervolgt dat de tekst van het artikel betreffende de variabele beloning ruimte laat om de afwijking van de berekening van de variabele beloning in die zin naar beneden bij te stellen dat de beloning op nihil (nul) uitkomt.

Werknemer brengt hier nog tegenin dat de variabele beloning het karakter van een arbeidsvoorwaarde kent en dat hij daarom altijd aanspraak kan maken op de variabele beloning. Het Hof gaat hier niet in mee.

Conclusie

Het Hof oordeelt in deze uitspraak dat het klopt dat een in de arbeidsovereenkomst vastgelegde jaarlijkse aanspraak op een variabele beloning als zodanig een arbeidsvoorwaarde is. Dit betekent volgens het Hof alleen niet dat aan de aanspraak van de werknemer op de variabele beloning geen voorwaarden kunnen worden gesteld. De uitspraak van het Hof bevestigt dan ook dat een werknemer niet in alle gevallen recht heeft op een variabele beloning, ook niet als deze beloning in eerdere jaren wel werd toegekend.