Tegen welke problemen lopen partijen aan bij werkgeversaansprakelijkheid?

In dit blog van de reeks werkgeversaansprakelijkheid, leest u over de mogelijke problemen rondom bewijs. Hierin belichten Babet Leenders en Wessel Adam Bij een “simpeler” bedrijfsongeval is het causaal verband meestal niet zo lastig vast te stellen. Hierover leest u meer in ons tweede blog over zorgplicht van de reeks over werkgeversaansprakelijkheid. Dit wordt anders en veel moeilijker wanneer het gaat om een beroepsziekte. Die ziekten komen vaak pas jaren na het einde van het dienstverband tot uiting. Het is dan niet eenvoudig om achteraf vast te stellen, of de werkzaamheden van de toenmalige werkgever substantieel aan zo’n ziekte hebben bijgedragen. Wat te denken in dat verband met risicofactoren in de privésfeer (zoals bijv. roken)?

Arrest Hoge Raad Nefalit/Karamus werkgeversaansprakelijkheid

Om deze theorie te verduidelijken kort het arrest van de Hoge Raad Nefalit/Karamus uit 2006. Karamus werkte tientallen jaren als fabrieksarbeider bij Nefalit. In 1997 is bij Karamus longkanker vastgesteld en hij is hieraan in 2000 overleden. De erfgenamen van Karamus hielden Nefalit aansprakelijk en hebben deze gedagvaard. Dit omdat hij in de uitoefening van zijn werkzaamheden langdurig en intensief aan asbeststof zou zijn blootgesteld. Zij verwijten deze te weinig heeft gedaan om te voorkomen dat haar werknemers in aanraking zouden komen met asbeststof. Zowel de kantonrechter, het hof en de Hoge Raad trokken de conclusie dat er te weinig voorzorgsmaatregelen zijn genomen. Nefalit is dus verwijtbaar is tekortgeschoten. Nefalit stelt dat niemand medisch kan vaststellen of de longkanker is veroorzaakt door asbest. De Hoge Raad komt met een tussenoplossing.

Omkeringsregel: oorzakelijk verband

Niemand kan medisch aantonen in hoeverre de longkanker is veroorzaakt door het werken met asbest of door het roken. Daarom vermindert hij de vergoedingsplicht van Nefalit. Dit is de zogenaamde omkeringsregel uit de rechtspraak. Het oorzakelijk verband kan men in de eerste plaats aannemen indien de werkgever in zijn zorgplicht is tekortgeschoten. De werknemer hoeft ‘enkel’ te stellen en bewijzen, dat hij heeft gewerkt onder omstandigheden die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast dat hij lijdt aan klachten die daardoor kunnen zijn veroorzaakt. Dit is de eerste stap zoals besproken in ons vorige blog.

Proportionele aansprakelijkheid en bewuste roekeloosheid

Naast deze regel is er in deze rechtspraak een andere regel tot stand gekomen:  de zogenoemde proportionele aansprakelijkheid. Soms is het onduidelijk is wat precies de oorzaak van de ziekte is. Dan kan men kijken naar welk aandeel elk schadeveroorzakend feit had in het totaal. Daarna kan men evenredig (in een percentage) de schadevergoeding bepalen. Het is dus niet een kwestie van “alles of niets”.

In sommige gevallen kan de werkgever nog een beroep doen op eigen schuld of bewuste roekeloosheid van de werknemer. Echter is een geslaagd beroep hierop van de werkgever zeldzaam. De rechtspraak is de werknemer dus tegemoet willen komen in het bewijs bij dit soort zaken. Een eitje voor de werknemer is dit echter ook niet.

Meer weten over werkgeversaansprakelijkheid, zorgplicht of aansprakelijkheidsstelling? Neem contact op met onze specialist op gebied van arbeidsrecht Babet Leenders.