Pannenkoek, dat is nog eens ‘andere koek’

Geregeld verschijnen er spraakmakende uitspraken in het nieuws. Zo ook vorige week een uitspraak van de rechtbank Rotterdam, waarin de kantonrechter besliste over de vraag of een pannenkoek een soort koek is? Deze vraag kwam naar voren in een geschil tussen het bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwaren en een pannenkoekenfabriek. Deelname in de stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwarenindustrie is verplicht voor werknemers die in dienst zijn van een onderneming behorende tot de Zoetwarenindustrie. Een onderneming in de Zoetwarenindustrie is volgens het Verplichtstellingsbesluit voor de Zoetwarenindustrie: iedere onderneming die fabrieksmatig bloem en/of andere grondstoffen tot beschuit, toast, knäckebröd, biscuit, biscuitfiguren, koekjes, banket, koek en wafels verwerkt. De pannenkoekenfabrikant is van mening dat zij niet vallen onder de Zoetwarenindustrie en dus de door het pensioenfonds gevorderde achterstallige premie van 8,5 miljoen euro niet verschuldigd zijn.

Pannenkoeken zijn een echte Nederlandse specialiteit. Nederland kent zelfs een nationale pannenkoeken-dag. Een pannenkoek is een gerecht dat wordt gemaakt van meel, ei, melk en wat zout en vervolgens wordt gebakken in een koekenpan. De traditionele pannenkoek wordt gegeten met stroop en poedersuiker of spek en kaas. Het woord ‘pannenkoek’ wordt in het Nederlandse spraakgebruik ook weleens gebruikt om iemand aan te duiden die niet goed presteert. De pannenkoek is dus niet uit de Nederlandse zoete keuken weg te denken, ook al mislukt de eerste pannenkoek altijd, die daarna worden altijd beter.

De Nederlandse rechtbanken hebben een omvangrijke werkzaamheden en behandelen iedere dag uiteenlopende zaken. Rechters zijn natuurlijk geen taaldeskundige, dus hoe kon de rechtbank hier nu een juridisch juist antwoord op geven? De rechtbank Rotterdam ging zelf op onderzoek uit door een kijkje te nemen bij een pannenkoekenproducent en een koekfabrikant en zette de verschillen en overeenkomsten op een rijtje. De kantonrechter concludeert dat duidelijk is dat pannenkoeken volgens algemene maatschappelijke opvattingen niet als koek worden gezien. Ten eerste worden pannenkoeken gemaakt van beslag en niet van deeg. Ten tweede worden pannenkoeken gebakken in een koekenpan en niet in de oven, zoals koekjes. Daarnaast is een pannenkoek een dinergerecht in tegenstelling tot koek dat wordt gezien als een delicatesse bij de koffie. Kortom zowel wat betreft de toepassing, de uiterlijke verschijningsvorm, de structuur en de smaak als naar samenstelling en bereidingswijze zijn er volgens de kantonrechter essentiële verschillen tussen enerzijds pannenkoeken en poffertjes en anderzijds koek.

Interpretatie van het Nederlands recht met behulp van de Nederlandse taal, het neemt beslag op je tijd! We bakken ons een slag in de rondte.