Extern ondernemerschap als toetssteen voor de arbeidsrelatie – een stap in de goede richting

In februari 2025 deed de Hoge Raad uitspraak in de veelbesproken Uber-zaak. Daarmee voegde zij opnieuw een belangrijk ankerpunt toe aan het juridische debat over de kwalificatie van arbeidsrelaties: het extern ondernemerschap.

Tot nu toe draaide de discussie vooral om de klassieke elementen gezag, arbeid en loon, maar volgens de Hoge Raad moet ook het gedrag van de werkende buiten de specifieke opdracht serieus meewegen. Centraal staat daarbij de vraag: gedraagt iemand zich als ondernemer in het economisch verkeer?

Wat is extern ondernemerschap?

Extern ondernemerschap ziet op de vraag of iemand buiten de specifieke opdracht:
• werkt voor meerdere opdrachtgevers;
• eigen acquisitie doet;
• investeert in marketing, middelen of personeel;
• een eigen merk voert of een bedrijfsidentiteit opbouwt;
• én commercieel risico loopt.

Het is, kortom, een gedragscriterium. Niet wat er op papier staat, maar hoe de werkende zich feitelijk opstelt. En juist dat is belangrijk.

De Vbar-wetgeving wordt aangepast

De Hoge Raad benadrukt dat alle relevante gezichtspunten gelijkwaardig meewegen, zonder onderlinge hiërarchie. Extern ondernemerschap moet daarom meteen bij de beoordeling betrokken worden, en niet pas na het afwegen van andere factoren. Het hoort bij het totaalbeeld.

Ook het kabinet sluit zich daarbij aan, blijkt uit de voortgangsbrief van 27 maart 2025. Het kabinet past daarom het wetsvoorstel Vbar aan: extern ondernemerschap wordt een volwaardig criterium dat direct meetelt bij de beoordeling of sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Mijn visie: dit is een goede ontwikkeling

Als advocaat arbeidsrecht juich ik deze ontwikkeling toe. Niet omdat het de beoordeling eenvoudiger maakt – integendeel, de praktijk wordt complexer. Maar wél omdat het bijdraagt aan meer duidelijkheid en rechtszekerheid. Werkenden die zich écht als ondernemer gedragen, verdienen ook als zodanig erkend te worden. Tegelijk krijgen werkgevers een beter toetsingskader om bewuste keuzes te maken in hun contractvormen.

Ook dit is niet echt nieuw overigens, de belastingdienst doet voor de IB altijd al een inschatting over de vraag of iemand ondernemer is en dus de bijbehorende voordelen geniet: daar is is ook een handige tool voor
Meer nuance, maar ook meer eerlijkheid.

Wat nu?

Voor opdrachtgevers én zelfstandigen is dit hét moment om kritisch naar hun contracten en werkwijze te kijken. De web module beoordeling arbeidsrelatie biedt een eerste indicatie, maar analyse en advies blijft noodzakelijk. Voor de echte ondernemende eenling verandert er dus nog steeds niet.

Als werkgever meer weten over de impact van deze wijzigingen op jouw bedrijf? Neem gerust contact met ons op, wij weten de weg