Vanaf 20 maart 2024 is het voor EU-bedrijven verplicht om in bepaalde contracten een “No re-export to Russia Clausule” op te nemen. Deze maatregel maakt deel uit van de EU-sancties tegen Rusland en is bedoeld om de omzeiling van deze sancties tegen te gaan. Indien exporteurs zich niet houden aan de eisen omtrent het opnemen van de No-Russia Clausule, kan dit tot gevolg hebben dat er boetes worden opgelegd of in sommige gevallen zelfs sprake is van een strafbaar feit. Dit wilt u voorkomen.
Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste punten rond deze clausule.
Voor wie is dit relevant?
Deze nieuwe verplichting is relevant voor alle EU-bedrijven die betrokken zijn bij exporttransacties van bepaalde goederen met klanten in derde landen. Dit omvat goederen die kunnen worden heruitgevoerd (‘re-export’) naar Rusland of voor gebruik in Rusland. Het gaat daarbij om specifieke gevoelige producten. Onder meer:
- goederen en technologie geschikt voor gebruik in de lucht- of ruimtevaartsector
- reactiemotorbrandstoffen en brandstofadditieven
- Vuurwapens en munitie
- veelvoorkomende prioritaire producten
Om welke producten het specifiek gaat, is vastgelegd in diverse specifieke lijsten, te weten:
- Bijlage XI (goederen en technologie geschikt voor gebruik in de lucht- of ruimtevaartsector)
- Bijlage XX (reactiemotorbrandstoffen en brandstofadditieven)
- Bijlage XXXV (vuurwapens en andere wapens van post 9303 en ex 9304)
- Bijlage XL met “veelvoorkomende prioritaire producten”
- Vuurwapens en munitie als vermeld in Bijlage I bij Verordening (EU) nr. 258/2012
Bovenstaande producten bestaan dus niet alleen uit voor de hand liggende producten, zoals vuurwapens, maar ook minder voor de hand liggende producten. U kunt dan bijvoorbeeld denken aan specifieke stekkers, contactdozen, navigatiesystemen, camera’s en fototoestellen. Deze producten worden bijvoorbeeld gebruikt om in drones te verwerken.
Wat houdt de No re-export to Russia Clausule in?
De sancties die tegen Rusland gelden konden voorheen omzeild worden, doordat er geëxporteerd werd naar een derde land, waar geen sancties voor gelden. Vervolgens exporteerde dit land de goederen weer naar Rusland. De “No re-export to Russia Clausule” verbiedt de kopers van bepaalde goederen deze naar Rusland te (her)exporteren. De verplichting heeft tot doel om omzeiling van de exportverboden van de EU nog effectiever te bestrijden. Bovendien is de verkoper in dit geval ook verplicht om adequate maatregelen te nemen om dit te handhaven. Wat voor maatregelen dit zijn wordt niet aangegeven. Wel wordt door de Europese Commissie onder meer gesuggereerd dat een boete of ontbinding bijvoorbeeld een adequate maatregel kan zijn. Dit blijft echter afhankelijk van onder meer de situatie, het product en het type overeenkomst.
Er geldt ook een meldplicht. Dit houdt kortweg in dat een exporteur ook verplicht is om melding bij de bevoegde autoriteiten te doen, indien een schending wordt geconstateerd.
Tot slot geldt een vrijstelling voor levering aan bepaalde landen (Waaronder de VS, Japan, VK en Australië). De betreffende clausule hoeft in die gevallen niet te worden opgenomen.
Wanneer gaat een en ander gelden?
Voor overeenkomsten die gesloten zijn na 18 december 2023, moet de betreffende clausule sinds 20 maart 2024 in de overeenkomst zijn opgenomen. Voor overeenkomsten die gesloten zijn voor 18 december 2023 geldt een uiterlijke termijn van 19 december 2024.
Welke problemen kunnen er ontstaan?
Het toevoegen van een dergelijke clausule lijkt eenvoudiger dan in werkelijkheid zo is. Zo zijn er allerlei juridische discussies te bedenken. Een aantal vragen die daarbij kunnen spelen zijn:
- Is (expliciete) instemming van de partner vereist?
- Wat als er geen uitgebreide overeenkomst is?
- Hoe moeten we omgaan met bestaande overeenkomsten?
- Wat als een partner weigert akkoord te gaan?
- Hoe wordt de clausule toegevoegd (algemene voorwaarden, addendum, overeenkomst etc.)?
De vorm is afhankelijk van de onderliggende samenwerking en contracten. Wij verwachten in de praktijk dat er niet veel discussie zal zijn, zeker nu een en ander door de Europese Commissie wordt opgelegd. Wel is het zaak een en ander zo goed en strategisch mogelijk vast te leggen.
Wat moeten exporteurs doen?
- Check het type producten: Controleer of uw producten onder de nieuwe maatregelen vallen.
- Controleren overeenkomsten binnen organisatie (compliance): controleer binnen de groepsstructuur waar het nodig is om de clausule op te nemen en op welke wijze de overeenkomsten zijn gesloten;
- Implementeren No re-export to Russia clausule: voeg de clausule toe en koppel daarin de adequate remedies om een en ander na te leven
- Verdere compliance maatregelen: Onderhoud en implementeer verdere compliance maatregelen, waaronder regelmatige training bij de salesafdeling. Blijf verder goed nagaan met wie er gecontracteerd wordt.
Bovenstaande kan voor veel juridische uitdagingen zorgen. Zeker op het gebied van implementatie in bestaande contracten en bij de toetsing of sprake is van adequate maatregelen. Uiteraard zijn wij u graag behulpzaam bij de implementatie van de clausule en een eventuele compliance check.
Onze specialisten zijn bereikbaar voor uw vragen. Neem contact op met ons team. We geven u graag advies.
Meer weten? Advies nodig? Neem contact op!
Dit was slechts een deel van wat wij u kunnen vertellen. Meer weten?
Wij antwoorden graag, neem vrijblijvend contact op!
Blog reactie
"*" geeft vereiste velden aan