Prijswijzigingen, kan dat zomaar?

Prijswijzigingen zijn aan de orde van de dag. Door de pandemie, de oorlog in Oekraïne en de snel oplopende inflatie hebben wij er allemaal mee te maken. Veel fabrikanten hebben te maken met fors in prijs gestegen grondstoffen, elektriciteit en gas, die zij weer door berekenen in hun prijzen. Ook de transportprijzen zijn fors gestegen door de hoge brandstofprijzen. Wordt uw bedrijf geconfronteerd met leveranciers die de prijzen wijzigen naar aanleiding van de vele veranderingen in de wereld? Dan bent u vast benieuwd of dat zomaar kan en mag!

Prijswijzigingen vs een overeenkomst

Een onderneming is in beginsel vrij om de prijzen voor haar producten of diensten te bepalen. Dit verandert indien er een overeenkomst is ontstaan tussen contractspartijen, bijvoorbeeld een leverancier en een afnemer. Een overeenkomst komt doorgaans tot stand doordat een afnemer een akkoord geeft op een offerte van de leverancier. De leverancier zal daar doorgaans een orderbevestiging voor opmaken, waar al dan niet een verwijzing naar de algemene voorwaarden staat opgenomen. Het voorgaande geldt voor overeenkomst waarbij het gaat om een enkele bestelling. Naast zo een eenmalige overeenkomst bestaan er ook duurovereenkomsten. De leverancier verbindt zich om in een bepaald tijdsbestek diensten en/of producten te leveren aan de afnemer. Vaak zijn dit overeenkomsten die ieder jaar verlengd worden.

Normaliter is het niet mogelijk om de overeenkomst eenzijdig te wijzigen. Een prijswijziging is immers een eenzijdige wijziging van de overeenkomst. Indien u als afnemer dus akkoord hebt gegeven op een offerte, mag de leverancier de prijs in beginsel niet meer wijzigen.

Prijsbepalingsafspraak

Echter, vaak bevatten algemene voorwaarden of duurovereenkomsten een artikel die een contractuele prijsbepalingsafspraak inhoudt. In een dergelijk artikel staat wanneer en op welke wijze de overeengekomen prijzen gewijzigd mogen worden. Daarbij speelt de partijbedoeling (de Haviltex-norm) een grote rol in de interpretatie en beoordeling van overeenkomsten in specifieke gevallen. Ook is het van belang of de algemene voorwaarden correct zijn toegepast om te beoordelen of de prijswijziging rechtsgeldig is.

Voor beide contractspartijen is de contractuele prijsbepalingsafspraak een erg belangrijk artikel. De afnemer heeft er baat bij dat de prijs zo min mogelijk kan stijgen, op zo min mogelijk momenten. De leverancier heeft logischerwijs het tegenovergestelde belang, met name in het geval van duurovereenkomsten. Als afnemer is het daarom van belang om hierover in onderhandeling te treden.
Op welke momenten en op welke wijze mag de leverancier de prijzen wijzigen? Te overwegen valt om aan te sluiten bij een percentage die door verschillende instanties jaarlijks bekend wordt gemaakt, zoals bijvoorbeeld de CPI, met benoeming van een maximale prijsverhoging per jaar. Hiernaast is het van belang dat de leverancier de prijzen slechts jaarlijks op een vast moment mag verhogen. Belangrijk daarbij is dat je als afnemer de mogelijkheid krijgt om de overeenkomst op te zeggen indien je niet akkoord gaat met de prijsverhoging. Als afnemer heeft u dan meer houvast.

Pacta sunt servanda

Indien in de overeenkomst geen prijsbepalingsafspraak is opgenomen, geldt in principe de hoofdregel: pacta sunt servanda, Latijns voor afspraak is afspraak. Echter, indien er bijzondere omstandigheden zijn, kan dat een rechtvaardiging zijn voor afwijking van de contractuele afspraken in een overeenkomst. In dat geval zijn er in de wet een aantal uitzonderingen opgenomen. Een voorbeeld daarvan is het aanpassen van de overeenkomst op basis van onvoorziene omstandigheden. Hierbij dient een afweging gemaakt te worden of de omstandigheden daadwerkelijk onvoorzien waren en bij wie het risico voor de onvoorziene omstandigheden dient te liggen.

Kortom, de hoofdregel is dat prijswijzigingen niet zonder meer zijn toegestaan. Doorgaans zijn er contractueel echter andere afspraken gemaakt. En zelfs in het geval dat er geen contractuele afspraken zijn gemaakt, biedt de wet in bijzondere gevallen mogelijkheden voor de leverancier. Heeft u ook te maken met de vele prijswijzigingen en wilt u zeker weten dat dit allemaal mag en kan? Neem dan eens contact met ons op.

Vragen?

Het is dus altijd noodzakelijk om goed op de hoogte te zijn van de prijsbepalingsafspraak. Heeft u aanvullende vragen, dan adviseert één van onze specialisten van ondernemingsrecht u graag. Neem contact op met +31 (0) 76 521 35 36.