Er is er één jarig, hoera, hoera!

Het recht in Nederland wordt primair bepaald door wat er in de Nederlandse wet staat, wat de hoge heren bij de EU op papier zetten en wat er verder zoal nog op internationaal niveau wordt afgesproken.

Omdat de werking van die regels nu eenmaal pas in praktijk blijkt of er soms gaten vallen in wet- en regelgeving, hebben we de rechtspraak. Het is de rechter die aangeeft wat de juiste toepassing van een geschreven regel is. Op de tweede plaats wordt het recht in ons land dan ook bepaald door wat de hoogste rechter daarvan vindt. In ons land is de Hoge Raad dat hoogste rechtscollege en de Hoge Raad kwijt zich sinds 1838 met verve van die taak. 

Eén van de toonaangevende uitspraken van de Hoge Raad, die nog altijd relevant is in het recht, viert op 31 januari 2019 haar 100e verjaardag. En dat lijkt ons een goede reden om hier eens extra aandacht aan te besteden. Het betreft het arrest Lindenbaum / Cohen dat handelde over de reikwijdte van het begrip onrechtmatige daad. 

Cohen en Lindenbaum hadden in het begin van de vorige eeuw (rond 1919 dus) beide in Amsterdam een drukkerij. Cohen kocht een bediende van Lindenbaum om. Via bedrijfsspionage wist Cohen zo te achterhalen welke bedragen er op de offertes van Lindenbaum staan, zodat hij onder deze prijs zou kunnen gaan zitten en daarmee meer opdrachten binnen zou kunnen halen. Lindenbaum kwam achter de omkoping van Cohen en eist een schadevergoeding op grond van onrechtmatige daad omdat hij schade heeft geleden.

Het hof wees de vordering van Lindenbaum af omdat het handelen van Cohen niet in strijd was met de wet. In die tijd kon enkel handelen in strijd met de wet een onrechtmatige daad opleveren. De Hoge Raad stelde echter dat onder onrechtmatige daad diende te worden verstaan een handelen of nalaten, dat of inbreuk maakt op een anders recht, of in strijd is met een rechtsplicht, of in strijd is met hetzij de goede zeden of hetzij de zorgvuldigheid, terwijl de onrechtmatige daad voor de schade zorgt. De Hoge Raad breidde dus het criterium fors uit en formuleerde daarmee de criteria voor het bestaan van een onrechtmatige daad, zoals wij die ook nu, 100  jaar na dato, nog altijd in de wet hebben staan.

Driewerf hoera!