Er zijn meerdere aspecten die erg van belang zijn bij het onderhandelen en sluiten van een overeenkomst. Per onderneming zijn andere aspecten van belang, afhankelijk van het product of dienst, de soort afnemer en de branche. Er is een bepaling die in de praktijk vaak het belangrijkst blijkt.
Indien er onverhoopt iets mis gaat bij een levering van goederen of het verrichten van diensten, is een exoneratiebeding in een overeenkomst van essentieel belang. Het exoneratiebeding is contractsbepaling waarbij de aansprakelijkheid van een partij geheel of gedeeltelijk beperkt wordt. Vaak wordt door ondernemers gedacht dat de wet bescherming biedt tegen onbeperkte aansprakelijkheid. Helaas is dit niet het geval. Indien aansprakelijkheid eenmaal is vastgesteld, is de schadeplichtige verplicht om de volledige schade van de wederpartij te vergoeden. Daar is wettelijk gezien dus geen limiet aan verbonden. Vaak is de schade vele malen hoger dan het bedrag waarvoor het product of de dienst geleverd wordt. Verzekeringen bieden voor een aansprakelijkheid voor onbeperkte schade gedeeltelijk een uitkomst, echter sluiten verzekeringen vaak bepaalde schadeposten zoals indirecte schade en gevolgschade uit, terwijl de aansprakelijkheid ook strekt tot die schade.
TIP: Zorg voor een scherp geformuleerde aansprakelijkheidsbeperking, waarmee de wettelijke aansprakelijkheid uitgesloten of beperkt wordt.
Om te voorkomen dat u als ondernemer aansprakelijk gesteld wordt voor een onbeperkt bedrag aan schade, adviseren wij u om altijd een scherp geformuleerde exoneratiebeding op te nemen in de algemene voorwaarden en in een contract. Hiermee wordt de wettelijke aansprakelijkheid beperkt of zelfs uitgesloten. De reikwijdte en specifieke bewoording van het exoneratiebeding is hierbij zeer van belang. In een gerechtelijke procedure kan de rechter een exoneratiebeding namelijk toetsen aan de redelijkheid en billijkheid of bepalen dat het exoneratiebeding in de algemene voorwaarden onredelijk bezwarend is voor de wederpartij. De rechter dient de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid terughoudend toe te passen bij de beoordeling van een overeenkomst. Dit heeft voornamelijk te maken met de contractsvrijheid van partijen. In beginsel kan er in B2B-relaties vanuit worden gegaan dat een helder en correct geformuleerde exoneratiebeding is toegestaan. De rechter kan op basis van de feiten en omstandigheden bepalen dat een beroep op een exoneratiebeding naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. In B2C-gevallen zit het voorgaande anders in elkaar en heeft de consument meer bescherming.
Recente jurisprudentie
Zeer recent heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan over een exoneratiebeding in een B2B-relatie. Het gaat over een zaak waarbij een huurovereenkomst en franchiseovereenkomst gekoppeld zijn. De huurder (en franchisenemer) zou in het pand van de verhuurder (en franchisegever) een franchisefilliaal van Bakker Bart gaan exploiteren. Na het sluiten van de overeenkomst wordt er echter asbest aangetroffen in het pand en wordt het pand gesloten, als gevolg hiervan kan de huurder de bakkerij niet exploiteren. Ter compensatie van de door de huurder geleden schade betaalt de verhuurder wekelijks een schadevergoeding, echter betreft de schadevergoeding naar de mening van de huurder geen volledige schadevergoeding. De huurder besluit een gerechtelijke procedure te starten waarin een volledige schadevergoeding geëist wordt. Tussen verhuurder en huurder is een exoneratiebeding overeengekomen en de huurder stelt dat een beroep op het overeengekomen exoneratiebeding naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Het hof gaat hier in mee, omdat het ter beschikking stellen van het pand als Bakker Bart-filiaal ‘de kern vormt van de prestatie’. Zonder terbeschikkingstelling van het gehuurde komt aan de huurovereenkomst en de franchiseovereenkomst elke betekenis te vervallen. De aanwezigheid van asbest maakt dat de winkel niet kan worden geëxploiteerd waardoor de verhuurder de kernprestatie niet is nagekomen. Hiermee zou een beroep op het exoneratiebeding naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn.
De Hoge Raad vernietigt het arrest van het hof. Er is onvoldoende gemotiveerd waarom het beroep op het exoneratiebeding in de huurovereenkomst onaanvaardbaar zou zijn naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid, ook al treft de exoneratie de kernprestatie van de overeenkomsten. Dit is dus geen valide argument voor het buiten werking stellen van een exoneratiebeding. Hiermee wordt de terughoudendheid van de rechter nogmaals benadrukt bij het toepassen van de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid.
Het is dus van belang om het exoneratiebeding te laten opstellen of beoordelen door advocaten of juristen. Indien deze bepaling goed geformuleerd is kan dat grote gevolgen hebben. Daarnaast kan Blue Legal helpen bij het onderhandelingstraject van een contract met een aansprakelijkheidsbeperking. Bij Blue Legal begrijpen wij dat risico’s nemen bij ondernemen hoort, echter zorgen wij er wel voor dat die risico’s geminimaliseerd en weloverwogen zijn.
Meer weten? Advies nodig? Neem contact op!
Dit was slechts een deel van wat wij u kunnen vertellen. Meer weten?
Wij antwoorden graag, neem vrijblijvend contact op!
Blog reactie
"*" geeft vereiste velden aan