Bankgarantie: eerst betalen, dan praten

In maart is een belangrijke gerechtelijke uitspraak verschenen over bankgaranties.

In de handels- en financieringspraktijk wordt veel gebruik gemaakt van de bankgarantie. Dit is een officieel document, dat wordt ondertekend door de bevoegde bankofficials, om een betaling zeker te stellen.

Beslaggarantie

Er zijn verschillende soorten bankgaranties. Een beslaggarantie dient om een beslag opgeheven te krijgen zolang er nog geen uitspraak door de rechter is gedaan.

Nakomingsgarantie

Een nakomingsgarantie stelt de overeengekomen levering van producten veilig.

Huurgarantie

Een huurgarantie zorgt ervoor dat de verhuurder zeker weet dat een aantal huurtermijnen of schade aan het huurobject betaald wordt.

Betalingsgarantie

De betalingsgarantie komt het meeste voor. Deze dekt het betalingsrisico van facturen af. In de meeste gevallen wordt een garantie niet afgegeven door één van de contractspartijen, maar door de bank. De reden is duidelijk: een bankgarantie biedt betalingszekerheid. Zo’n bankgarantie is bijna altijd een zogenaamde abstracte garantie. Dit houdt in, dat de bank moet betalen, als aan de voorwaarden in de bankgarantie voldaan is. Meestal komt dat neer op het aan de bank toesturen van de in de bankgarantie omschreven documenten.

Bijvoorbeeld een kopie van de in de bankgarantie genoemde facturen met een aangetekende brief van de verkoper dat de facturen niet betaald zijn door de partij die geleverd kreeg. De bank mag niet zelf onderzoeken of dit correct is en moet als de juiste documenten zijn ontvangen gewoon tot uitbetaling van de bankgarantie overgaan. Ook als de partij die moet betalen de bank een brief schrijft dat er een dispuut is over de facturen, bijvoorbeeld dat het om “fake-facturen” gaat, mag de bank uitbetaling onder de bankgarantie niet weigeren. Dit wordt omschreven als het principe “eerst betalen, dan praten”. Slechts in zeer uitzonderlijke situaties mag de bank uitbetaling van een bankgarantie weigeren. Er moet dan sprake zijn van “bedrog of willekeur”. Dit houdt vrijwel nooit stand bij de rechter. Als dat wel het geval was, zou de bankgarantie niet de in de praktijk gewenste noodzakelijke betalingszekerheid bieden. De recente gerechtelijke uitspraak bevestigt dit allemaal.

Wat is nu nieuw?

Als een bank tóch een beroep doet op “bedrog of willekeur”, moet ze dat onmiddellijk na ontvangst van het betalingsverzoek doen. Ook moet de bank onderbouwen waarom er sprake is van bedrog of willekeur. De lat ligt hiervoor hoog, dus ook nu geldt nog steeds “eerst betalen, dan praten”. Een goede zaak voor de handels- en financieringspraktijk waar men moet kunnen bouwen op de betalingszekerheid van een bankgarantie.

Het opstellen en beoordelen van bankgaranties vereist specifieke deskundigheid en ervaring van een advocaat die gespecialiseerd is in het ondernemingsrecht.