Blijf je als schuldeiser met lege handen achter?

Eind 2019 kondigde minister Dekker van Rechtsbescherming maatregelen aan om ervoor te zorgen dat schuldeisers in de toekomst beter worden beschermd bij de populaire turboliquidatie: de snelle wijze van ontbinding van rechtspersonen zonder vereffening.

De mogelijkheid tot turboliquidatie bestaat sinds 1994. Een turboliquidatie betekent een ontbinding van een vennootschap zonder formele vereffeningsfase. Indien baten op het tijdstip van de ontbinding ontbreken, houdt de rechtspersoon op te bestaan, zo staat in de wet. Er behoeft geen vereffenaar te worden benoemd zoals bij een ‘reguliere’ ontbinding en vereffeningstermijnen zijn ook niet aan de orde. De reden daarvoor is dat er bij een turboliquidatie geen baten zijn en er dus ook niets meer valt te vereffenen.

Op dit moment hoeft er ook op geen verantwoording te worden afgelegd over het ontbreken van baten of de afwezigheid van schulden. Als bestuurder van de vennootschap hoef je enkel aan de Kamer van Koophandel aan te geven dat de rechtspersoon is opgehouden te bestaan en om uitschrijving van de vennootschap uit het Handelsregister te verzoeken.

Een dergelijke ‘geruisloze’ actie roept de vraag op naar de positie van mogelijke schuldeisers van de via deze weg geliquideerde vennootschap. Blijf je als schuldeiser met lege handen achter? In principe is het antwoord op die vraag ja. Tenzij…

Wanneer er nog sprake van baten zou kunnen zijn, kan een schuldeiser kan de rechtbank verzoeken de vereffening te heropenen. Een andere optie kan mogelijkerwijs bestaan uit het persoonlijk aansprakelijk stellen van de bestuurder. Een turboliquidatie waarbij baten zijn verzwegen kan onrechtmatig zijn, net als selectieve betalingen aan (enkele) andere schuldeisers met opzettelijke uitsluiting van anderen voorafgaand aan de turboliquidatie.

Vanwege het risico van opzettelijke benadeling van schuldeisers bij een turboliquidatie, heeft de minister het noodzakelijk geacht de rechtspositie van schuldeisers te gaan verbeteren.

In zijn brief van september 2019 stelt de minister de volgende maatregelen voor:

Het bestuur wordt verplicht tot het opstellen en deponeren van een slotbalans, die wordt vergezeld van een verklaring van het bestuur waarin wordt uitgelegd waarom baten ontbreken. Indien van toepassing worden deze stukken vergezeld van een slotuitdelingslijst. De slotbalans heeft betrekking op het boekjaar van de turboliquidatie en moet worden gedeponeerd bij het handelsregister.
Het bestuur moet zorg dragen voor een algemene bekendmaking van de ontbinding zonder vereffening. Bij de bekendmaking wordt vermeld dat de slotbalans met de jaarrekening ter inzage liggen bij het handelsregister.
Tot slot moeten vóór de doorhaling van de rechtspersoon in het handelsregister de jaarrekeningen over alle eerdere boekjaren openbaar gemaakt zijn.

Met deze wijzigingen en uitbreidingen van de verplichtingen van de turbo-liquiderende ondernemer wordt volgens de minister gewaarborgd dat schuldeisers kennis kunnen nemen van een turboliquidatie en de beschikking krijgen over meer informatie. Vervolgens kunnen zij beter afwegen of zij maatregelen willen nemen tegen de turboliquidatie. De verwachting is dat we in de loop van 2020 een voorontwerp voor wetswijziging ter consultatie tegemoet kunnen zien.