Digital Markets Act (DMA) in aantocht: Wat is de impact van deze nieuwe regelgeving?

Begin 2022 is er vanuit de Europese Commissie gestemd over nieuwe wetgeving omtrent de enorme macht van grote techbedrijven op de digitale markt. Om dit te reguleren, zal de Digital Markets Act (hierna: DMA) tot stand komen. Het doel van de DMA is het reguleren van de macht van grote techbedrijven op de digitale markt, zodat deze toegankelijker wordt voor kleinere en nieuwe bedrijven.

Hoe wil de Europese Commissie dit bewerkstelligen?

De bedoeling is dat de DMA  ‘gatekeepers’ (poortwachters) zal benoemen. De DMA zal dus uitsluitend van toepassing zijn op deze zogenoemde poortwachters. Alleen online (tech)bedrijven kunnen als poortwachter fungeren. Om te kunnen bepalen wie een poortwachter is, zijn er een aantal criteria ontwikkeld. Als eerste criterium geldt dat poortwachters bedrijven zijn die groot genoeg zijn om een impact te maken op de digitale markt, met als grens een jaaromzet van €7,5 miljard in afgelopen drie boekjaren. Daarnaast zijn poortwachters bedrijven die een ‘kernplatform’ aanbieden. Er is sprake van een kernplatform wanneer een platform meer dan 45 miljoen maandelijkse gebruikers in het afgelopen boekjaar heeft binnen de EU. Er zullen dus maar een klein aantal bedrijven gaan fungeren als poortwachter, denk hierbij aan bedrijven als Amazon, Apple en Microsoft.

Na inwerkingtreding van de DMA zullen bedrijven in actie moeten komen, zij kunnen niet stil blijven zitten en wachten totdat de Europese Commissie hen het label ‘poortwachter’ geeft. Voor bedrijven geldt namelijk een notificatieplicht. Een bedrijf dient de Europese Commissie zelf in te lichten wanneer het bedrijf aan de voorwaarden voor het zijn van poortwachter voldoet. Ook mag de Europese Commissie zelf bedrijven tot poortwachter benoemen wanneer zij ziet dat het bedrijf aan de voorwaarden voldoet.

Wat houdt het zijn van poortwachter in?

Er kleven behoorlijk wat verplichtingen aan het zijn van poortwachter. Zo zijn poortwachters bijvoorbeeld verplicht kleinere bedrijven de mogelijkheid te bieden om hun producten in online omgevingen van een poortwachter te promoten en mogen poortwachters niet hun eigen diensten en producten voordeliger behandelen dan de diensten en producten van andere aanbieders. Ook zijn poortwachters verplicht om het mogelijk te maken dat hun diensten compatibel zijn met de diensten van andere bedrijven. Als voorbeeld: WhatsApp zou door de DMA verplicht worden het mogelijk te maken om via WhatsApp ook te kunnen communiceren met bijvoorbeeld iMessage of Facebook Messenger, zodat er geen duidelijk monopolie van WhatsApp blijft bestaan.

Wat zijn de gevolgen van de DMA?

Momenteel zijn er grote techbedrijven met een enorme machtspositie op de digitale markt, denk aan een bedrijf als Microsoft. De DMA beoogt het bevoordelen van kleinere en nieuwe bedrijven op de digitale markt. Met de implementatie van de DMA zal aan deze nieuwe bedrijven een eerlijkere kans worden geboden om mee te spelen op de interne digitale markt, zonder dat deze onevenredig gedomineerd wordt door de grote techbedrijven. Het gevolg van de DMA is dus dat er meer bedrijven tot de digitale markt zullen toetreden.

Met de komst van meer bedrijven op de digitale markt, is er voor de consument dus ook meer keuze. Zo zijn er meer keuzes voor consumenten om bijvoorbeeld tot de voor hun meest passende keuze te kunnen komen op basis van de prijs, kwaliteit, duurzaamheid, etc. Dit biedt meer ruimte voor innovatie en het aanbieden van nieuwe diensten.

Wat als zo’n poortwachter zich simpelweg niet houdt aan de DMA?

De huidige regelgeving omtrent het reguleren van de macht van grote techbedrijven op de digitale markt is niet effectief genoeg. De DMA strekt er daarom toe verdergaande maatregelen in te voeren, die ervoor moeten zorgen dat er een afschrikkend effect ontstaat voor grote techbedrijven om de DMA te overtreden. Kort gezegd: de DMA moet een preventieve functie hebben.

De Europese Commissie heeft hiervoor ingrijpende sancties verzonnen. Zo kan bij het vaak overtreden van de DMA een boete tot 20% van de totale omzet van een bedrijf worden opgelegd. Voor uw beeld: Microsoft heeft in 2021 een totale omzet van 51,7 miljard dollar gemaakt. Een boete van 20% voor Microsoft zou dus op maximaal 10,34 miljard dollar uit kunnen komen. Als dat geen preventieve werking heeft…

Is dit goed of slecht nieuws voor bedrijven?

Voor kleine bedrijven heeft de DMA dus een groot voordeel. De DMA reguleert de machtspositie van de grote techbedrijven en ondersteunt de kleinere bedrijven die belemmerd worden door de enorme machtspositie van grote techbedrijven. Er worden verplichtingen opgelegd aan de grote techbedrijven om de kleine bedrijven te steunen bij het toetreden tot de digitale markt. Wanneer zij zich niet aan de in de DMA opgelegde verplichtingen houden, zullen er forse sancties volgen. Logischerwijs reageren de grote techbedrijven negatief op de komst van de DMA. Echter is de kwestie om de machtspositie van de grote techbedrijven te verminderen al een jarenlange strijd. De komst van de DMA is dan ook geen verrassing. Nu is het nog afwachten op de daadwerkelijke inwerkingtreding van deze wet. Naar verwachting zal de DMA begin 2023 in de EU van kracht zijn.

Wij staan altijd voor u klaar als u vragen heeft m.b.t. deze blog! Voor overige vragen zijn onze specialisten van ons privacy/ ICT-team ook altijd bereikbaar.