De mogelijkheden met een elektronische handtekening, wat is betrouwbaar?

Digitalisering van onze samenleving
Steeds meer bedrijven binnen Europa maken gebruik van de mogelijkheden die elektronische handtekeningen bieden, dit vooral naar aanleiding van de toenemende digitalisering van onze samenlevingen. Als gevolg van het veelvuldig vanuit huis werken zal het gebruik  en de behoefte van elektronische handtekeningen verder toenemen.  Wat kan en mag er al?

De wet- en regelgeving over de elektronische handtekening in Nederland vloeit voort uit Europees recht.
Er worden drie typen elektronische handtekeningen onderscheiden:
1. de gewone elektronische handtekening (bijvoorbeeld: een ingescande handtekening onder een email of in een digitaal contract);
2. de geavanceerde elektronische handtekening (bijvoorbeeld: een digitale handtekening); en
3. de gekwalificeerde elektronische handtekening (bijvoorbeeld: een handtekening op basis van een gekwalificeerd middel (certificaat), uitgeven door een Trusted Third Party (TTP) en gebruikt voor het aanmaken van de betreffende elektronische handtekening).

Rechtsgevolgen en betrouwbaarheid
De gewone elektronische handtekening (1.) heeft alleen dezelfde rechtsgevolgen als de handgeschreven handtekening, indien de methode die daarbij is gebruikt voor authenticatie voldoende betrouwbaar is.

De methode wordt ‘vermoed voldoende betrouwbaar’ te zijn, indien de handtekening voldoet aan de volgende eisen:

a)    op unieke wijze aan de ondertekenaar verbonden;
b)    mogelijk maakt de ondertekenaar te identificeren;
c)    ondertekenaar behoudt uitsluitende controle;
d)    audit trial functionaliteit;
e)    gebaseerd op een gekwalificeerd certificaat; en
f)    gegenereerd door een veilig middel voor het aanmaken van een elektronische handtekeningen (volgens de eIDAS Verordening).

Als de betreffende handtekening voldoet aan de eisen (a) tot en met (d) is sprake van een geavanceerde elektronische handtekening. Als er sprake is van een geavanceerde elektronisch handtekening en daarnaast er ook nog wordt voldaan aan (e) en (f), is sprake van een gekwalificeerde elektronische handtekening.

Bewijskracht en zekerheid
De verschillende varianten van de elektronische handtekening kunnen in de praktijk een verschillende juridische bewijskracht hebben: bij de eerste twee varianten ligt het bij de rechter om te bepalen of er wel of geen bewijslast wordt toegekend en is het aan de ondertekenaar om te bewijzen dat de handtekening rechtsgeldig is. Bij de derde variant geldt een rechtsvermoeden van betrouwbaarheid in die zin dat de handtekening per definitie als echt wordt beschouwd. Kortom, de gekwalificeerde elektronische handtekening, ten opzichte van de twee andere varianten, biedt bedrijven in het algemeen meer zekerheid.

Aanbieders in de Nederlandse markt
Een aantal bekende aanbieders van elektronische handtekeningen in de Nederlandse markt zijn onder meer: Evidos, ValidSign en DocuSign.