Werknemersparticipatievormen waarbij de medewerker niet kan meebeslissen

Als u heeft besloten de werknemers niet te willen laten deelnemen in de organisatie door het uitgeven van aandelen heeft u alsnog behoorlijk veel keuzes in Nederland. Grote voordeel van deze constructies is dat de medewerker geen stem- en vergaderrechten krijgt en dus niet mede-eigenaar/beslisser wordt van uw organisatie. Zo houdt u zelf de touwtjes in handen. Hieronder bespreken wij de verschillende vormen.

In deze blog staan de varianten van werknemersparticipatie waarbij de medewerker geen inspraak in de organisatie krijgt centraal. Deze categorie is onder te verdelen in: de volgende drie vormen.

1. Winstuitkering (tantième) en bonus:

Meest bekende vorm van deze participatievorm is de bonus of de winstuitkering (tantième). Deze wordt het meest gebruikt door werkgevers. Het grote voordeel is dat het relatief eenvoudig is een bonus- of winstdelingsregeling op te maken voor uw onderneming.

Bonusregelingen kennen echter ook nadelen. Het toekennen van bonussen gaat ten koste van de liquiditeit van de onderneming door een cash-out, dat wat vooral bezwaarlijk is bij startende bedrijven met minder liquiditeit. Nadelig is verder dat de medewerkers(s) zich enkel richten op het behalen van resultaat op korte termijn en u met de bonus de medewerker(s) niet voor langere tijd bindt aan uw organisatie.

Ook voor de medewerker(s) kleven er nadelen aan deze vorm, fiscaal gezien worden deze inkomsten namelijk belast in box 1 (tot 49,5 % belasting).

2. Certificaten van aandelen via stAK

Deze vorm van werknemersparticipatie kent een hoop voordelen voor zowel de werkgever als de medewerker(s). Certificaten van aandelen, ook wel opties op aandelen genoemd, zijn typisch Nederlands (en weinig bekend in buitenland.

De aandelen zelf zijn eigendom van een zgn. Stichting Administratiekantoor (“StAK”). De medewerker krijgt van die StAK een certificaat. Dit is een vorderingsrecht dat van het onderliggende aandeel is afgeleid. Certificaathouders hebben hiermee géén stemrecht en géén vergaderrecht. Ze hebben wel recht op het economisch voordeel en aldus verkoopwinst en dividend. Certificaten zijn daarmee eigenlijk een soort stemrechtloze aandelen (zie onze vorige blog), maar dan zonder vergaderrecht en deze zijn geschikt als u meerdere medewerkers aan u wilt binden. De inhoud is grotendeels hetzelfde als bij de (stemrechtloze) aandelen: ook certificaten zijn onderhevig aan vesting en aan een good- and badleaver regeling.

Het nadeel voor de ondernemer is echter dat het instellen van een StAK tijdrovend en kostbaar kan zijn. Een eerdere waardering van de onderneming kan er verder toe leiden dat het talent zich moet inkopen.

Ook bij certificaten van aandelen moet je heel goede afspraken maken met uw medewerker(s). Als je besluit dat een medewerker certificaten mag kopen, dan moet je met alle drie de partijen een overeenkomst sluiten (dus ook met de StAK). Ook voor de medewerker(s) kleven er nadelen aan deze vorm, fiscaal gezien worden deze inkomsten namelijk (ook) belast in box 1.

3. SAR’s (Stock Appreciation Rights)

Bij SAR’s krijgt de medewerker in plaats van een aandeel of certificaat, een vorderingsrecht dat is gekoppeld aan de waardeontwikkeling van een aandeel in de onderneming. Door het uitgeven van dergelijke winstbewijzen als alternatief voor aandelen ontstaan schuldvorderingen (met statutaire grondslag) die recht geven op een gedeelte van de winst van uw bedrijf.

Het grootste voordeel van SAR’s is dat deze rechten zeer flexibel zijn. Voor deze vorm van werknemersparticipatie gelden namelijk geen wettelijke vormvereisten. De overdraagbaarheid ervan kan dus ook geheel worden uitgesloten. Evenmin is een geldelijke of naar economische maatstaven waardeerbare inbreng vereist.

Voor de medewerker(s) kan deze vorm van werknemersparticipatie echter minder gunstig uitpakken. De medewerker hoeft zich voor SAR’s niet in te kopen aan het begin. Dat is dus een voordeel. Maar als uw bedrijf uiteindelijk wordt verkocht, dan zijn SAR’s wel fiscaal ongunstiger voor de medewerker(s). Doordat de uiteindelijke uitkering namelijk wordt belast als loon in box 1. Voor het bedrijf zelf zijn SAR’s mogelijk fiscaal wel gunstiger, de uitkering kan namelijk in mindering worden gebracht op het resultaat van de onderneming waarover vennootschapsbelasting moet worden betaald.

De komende tijd zullen we u meenemen in de verschillende vormen van werknemersparticipatie. Mocht u tussendoor vragen hebben staat onze Arbeidsrecht team altijd voor u klaar.